Ngày nay hầu như gia đình nào cũng có ít nhất một chiếc máy lạnh, điều hòa. Nó đã trở thành một vật dụng thiết yếu trong đời sống của chúng ta. Tuy nhiên không phải lúc nào chúng cũng hoạt động một cách bình thường, chơn chu. Đôi khi những hỏng hóc xảy ra, và lúc đó gọi cho thợ sửa điều hòa là phương án mà hầu hết ai cũng làm. Tuy nhiên không phải người thợ sửa điều hòa nào cũng có lương tâm nghề nghiệp. Vậy làm sao để tránh được những mánh khóe làm tiền của những ông thợ cáo già đó. Hãy tham khảo bài viết dưới đây của SuaChuaMayLanh.com bạn nhé!
Máy lạnh hoạt động như thế nào?
Mỗi máy điều hòa không
khí có 2 bộ phận chính là:
- Dàn lạnh (còn gọi là
cục lạnh) gắn ở trong phòng
- Dàn nóng (cục nóng) đặt
ngoài trời.
- Ngoài ra còn có 1 chiếc
điều khiển từ xa (remote).
Trong quá trình hoạt động
thì dàn lạnh sẽ chạy suốt không nghỉ còn dàn nóng lúc chạy lúc nghỉ tùy vào nhiệt
độ trong phòng đã đạt yêu cầu hay chưa.
Khi các bạn dùng điều
khiển bật máy điều hòa lên thì dàn lạnh sẽ chạy, quạt dàn lạnh hút và thổi
không khí liên tục tạo ra sự luân chuyển và phân tán không khí đều trong căn
phòng. Bên trong dàn lạnh có gắn bảng điện tử điều khiển mọi hoạt động của điều
hòa (gọi là board) và có cảm biến nhiệt dùng để đo nhiệt độ không khí trong
phòng.
Khi nhiệt độ trong
phòng cao hơn nhiệt độ cài đặt ít nhất 1-2°C thì board sẽ ra lệnh cho dàn nóng
chạy. Khi dàn nóng chạy sẽ cung cấp gas lỏng tới dàn lạnh, gas lỏng bị bay hơi
trong dàn lạnh và thu nhiệt của không khí đi qua, không khí mất nhiệt nên nhiệt
độ sẽ giảm xuống. Khi nhiệt độ không khí trong phòng giảm xuống bằng nhiệt độ
cài đặt thì board sẽ ra lệnh cho dàn nóng nghỉ (tạm ngừng quá trình làm lạnh).
Do nhiệt độ trong phòng
thấp hơn bên ngoài nên có sự truyền nhiệt từ bên ngoài vào trong cùng với các vật
tỏa nhiệt khác bên trong phòng sẽ làm nhiệt độ không khí trong phòng từ từ tăng
lên cho đến khi cao hơn nhiệt độ cài đặt khoảng 1-2°C (khoảng chênh lệch nhiệt
độ này tùy thuộc vào thiết kế của mỗi nhà sản xuất) thì board sẽ điều khiển dàn
nóng chạy lại. Quá trình làm lạnh tiếp tục diễn ra.
Kinh nghiệm sử dụng điều hòa
- Khi dàn nóng chạy thì
dàn lạnh mới có chức năng làm lạnh và tiêu tốn nhiều điện năng nhất. Khi dàn
nóng không chạy thì dàn lạnh chỉ là cái quạt luân chuyển không khí trong phòng
nên không tốn điện là mấy.
- Mỗi máy điều hòa được
đều có ngưỡng giới hạn nhiệt độ (do nhà sản xuất thiết kế) – đây là nhiệt độ thấp
nhất mà máy có thể làm lạnh được. Nếu bạn cài đặt nhiệt độ trên điều khiển thấp
đến nhiệt độ giới hạn này thì dàn nóng sẽ phải chạy hết công suất để làm lạnh
và tiêu thụ điện năng tối đa. Cho nên để tiết kiệm điện thì bạn không nên để
nhiệt độ trên điều khiển điều hòa quá thấp mà nên để trong khoảng từ 23-25°C. Bởi
vì mức nhiệt độ cài đặt trên điều khiển (remote) chỉ là điểm ngắt của máy nén
(dàn nóng) chứ không phải nhiệt độ mà dàn lạnh cấp ra. Chỉ cần nhiệt độ trong
phòng giảm đến 25 độ là bạn sẽ thấy rất dễ chịu rồi, nếu để 18-20°C thì rất dễ
bị viêm họng hoặc cảm lạnh, nhất là khi nhà có trẻ nhỏ thì càng không nên.
- Các bạn không nên để
cho điều hòa thổi thẳng vào người vì rất dễ bị cảm lạnh mà không biết.
- Trước khi đi ra khỏi
phòng điều hòa các bạn nên tắt điều hòa trước khoảng 5-10 phút để cho nhiệt độ
phòng tăng dần lên gần bằng nhiệt độ ngoài trời để tránh bị sốc nhiệt (nhiều
trường hợp khi thay đổi nhiệt độ bất thường cơ thể người không thích nghi được
nên bị sốc dẫn đến choáng váng, thậm chí còn tử vong)
- Không nên ở trong
phòng điều hòa cả ngày. Bạn nên cho điều hòa nghỉ, mở tất cả các cửa và dùng quạt
thổi hết không khi tù đọng trong phòng ra, kết hợp đón ánh nắng vào phòng giúp
tiêu diệt vi khuẩn.
- Không nên bật tắt điều
hòa liên tục làm giảm tuổi thọ của máy và lãng phí điện năng.
- Phòng điều hòa cần phải
khô ráo để tránh các loại nấm, vi khuẩn phát triển.
- Phòng điều hòa cần phải
được cách nhiệt tốt, tránh ánh nắng mặt trời chiếu vào và phải kín để tránh thất
thoát hơi lạnh ra bên ngoài.
- Không nên để quá nhiều
đồ đạc trong phòng điều hòa vì nó sẽ hấp thụ hết nhiệt khiến cho không khí
trong phòng lâu lạnh hơn bình thường.
Vì sao máy điều hòa không thể làm lạnh?
Có rất nhiều nguyên
nhân dẫn đến điều hòa không thể làm lạnh, ví dụ:
1. Do bị thiếu gas
Thiếu gas (hoặc hết
gas) có thể là do ngay từ khi mới lắp đặt thợ lắp điều hòa đã không nạp đủ gas
(cố tình ăn bớt) hoặc do máy bị rò rỉ gas (do mối nối không khít hoặc đường ống
bị hở). Gas của điều hòa là loại gas đặc biệt không thể tự biến mất trong điều
kiện hoạt động bình thường của máy nên nếu bạn sử dụng ít và máy điều hòa mới
mua thì không bao giờ có chuyện bị hết gas. Hết gas chỉ xảy ra trong trường hợp
máy bị rò rỉ, mà nếu bị rò rỉ gas thì thợ sửa điều hòa phải kiểm tra đường ống
xem rò ở đâu để vá lại trước khi bơm thêm gas.
- Nếu thợ bảo dưỡng điều
hòa vừa nhìn đã phán điều hòa bị hết ga, rồi ngay lập tức bơm thêm mà không kiểm
tra thì chắc chắn 100% là lừa đảo, ăn tiền.
- Bình thường với điều
hòa mới mà dùng ít thì sau 3-4 năm mới phải nạp thêm gas, nếu bạn dùng nhiều
thì 1-2 năm.
- Nhiều trường hợp thợ
bảo dưỡng điều hòa tự ý xả gas rồi bảo điều hòa thiếu gas để ép khách phải nạp
thêm. Sau đó tính giá bơm ga đắt hơn bình thường để trục lợi. Do đó ngay khi thợ
mang đồng hồ vào đo áp suất khí ga thì bạn phải yêu cầu họ cho xem đồng hồ.
+ Nếu áp suất ở mức
0.65 đến 0.8 thì là bình thường không cần phải nạp thêm.
+ Còn nếu áp suất ở thấp
hơn như 0.5 hoặc 0.4 thì mới phải nạp.
- Theo như lời anh thợ
sửa điều hòa cho nhà tôi thì nếu điều hòa thiếu gas phải nạp thêm cũng chỉ tốn
từ 70-100k thôi, trừ trường hợp phải nạp đầy ga lại từ đầu thì mới hết đến
300k-400k nên tốt nhất bạn cứ hỏi giá trước khi bơm.
2. Lốc của điều hòa không hoạt động
Lốc (còn gọi là block)
là bộ phận máy nén có chứa gas nằm bên trong cục nóng của điều hòa. Có thể coi
lốc là bộ phận quan trọng nhất – là trái tim của mỗi chiếc điều hòa cho nên nếu
lốc không chạy thì điều hòa đương nhiên sẽ không thể hoạt động.
Một khi lốc điều hòa
không chạy thì điều hòa chỉ có gió chứ không thể làm mát. Để kiểm tra bạn chỉ cần
đứng trước cục lạnh của điều hòa (bộ phận gắn trong nhà) xem khí thổi vào có
mát hay không là biết ngay, nếu chỉ thấy gió (như kiểu gió quạt) tức là lốc
chưa mở. Những nguyên nhân dẫn đến sự cố này như sau:
Do
điện yếu
Một chiếc máy lạnh bình
thường hiện nay có hai mức điện áp là 220- 240V hoặc 200- 208V. Nếu máy lạnh được
cung cấp điện ổn định thì nó sẽ chạy và làm mát bình thường nhưng nếu điện quá
yếu thì chỉ đủ cho quạt gió (ở cục lạnh) chạy chứ block không thể hoạt động. Do
đó bạn cần thêm ổn áp (lioa) để đảm bảo dòng điện ổn định cho điều hòa hoạt động.
Theo lời một số thợ sửa
máy lạnh của Trung tâm điện lạnh Bách Khoa thì dòng điện khoảng 180V là điều
hòa có thể hoạt động được rồi nhưng nếu để lâu sẽ hại cho block. Vì vậy nếu điện
nhà bạn yếu thì nên trang bị 1 chiếc ổn áp lioa chạy riêng cho điều hòa (tuy
nhiên việc dùng ổn áp sẽ tốn nhiều điện hơn).
Do
không có điện vào máy nén
Lỗi này có thể do đứt
dây, bảng điều khiển bị hỏng hoặc bộ tiếp xúc điều khiển không đóng, hở mạch… lỗi
này thì phải gọi thợ sửa là cái chắc rồi.
Thermic
bảo vệ lốc tự nhảy
Điều hòa nào cũng có
Thermic được gắn trên đầu block (đây là chỗ nóng nhất). Thermic của máy lạnh là
1 loại rơ-le nhiệt hoạt động giống như rơ-le của bàn là (bàn ủi) điện. Trong
trường hợp Thermic bị nóng hơn bình thường sẽ nở ra làm cho mạch bị hở và máy
nén ngừng hoạt động. Khi Thermic nguội đi thì nó sẽ tự động đóng lại để máy nén
tiếp tục chạy.
Thermic quá nóng có thể
do block bẩn, tụ điện bên trong bị hỏng, quạt tản nhiệt bị hỏng hoặc máy nén hoạt
động quá lâu trong điều kiện khắc nghiệt (điều kiện khắc nghiệt ở đây có thể hiểu
là nơi đặt cục nóng quá bí khó tản nhiệt, ánh nắng mặt trời nhiệt độ cao,…). Bạn
cần đảm bảo nơi đặt cục nóng thoáng khí, dễ tản nhiệt và chỉ sử dụng điều hòa
khi thực sự cần thiết, tránh bật điều hòa cả ngày vì máy móc cũng cần được nghỉ
ngơi thì tuổi thọ mới cao.
Máy
nén bị hỏng
Hỏng do bị chập, cháy,
đứt dây,… không cần nghi ngờ gì nữa, bạn phải gọi thợ sửa điều hòa đến để sửa
hoặc thay lốc mới (đắt lắm, lốc điều hòa 9000 BTU giá cũng hơn 2tr rồi, công suất
càng lớn thì càng đắt).
3. Do máy lạnh bị bẩn
Không chỉ riêng điều
hòa nhiệt độ mà nói chung các thiết bị điện tử khác nếu không được sử dụng thường
xuyên hoặc bảo dưỡng định kỳ sẽ rất nhanh bị hỏng hoặc bụi bẩn làm giảm hiệu suất
hoạt động của máy.
Nếu bạn sử dụng máy lạnh
thường xuyên thì nên bảo dưỡng vệ sinh trong 6 tháng, nếu sử dụng ít hơn thì mỗi
năm bảo dưỡng 1 lần. Giá thị trường của dịch vụ bảo dưỡng điều hòa hiện nay dao
động từ 80k đến 120k tùy thợ, nhưng có thể bạn sẽ bị chém lên đến 150k thậm chí
200k vì vậy trước khi gọi thợ đến bảo dưỡng bạn nên hỏi giá trước để tránh bị
chặt chém. Trong trường hợp phải nạp thêm gas hãy nhớ những lưu ý mà tôi đã
chia sẻ ở trên.
4. Những nguyên nhân khác
Có trường hợp điều hòa
vẫn hoạt động bình thường nhưng không khí trong phòng vẫn không mát là do những
nguyên nhân khác, chẳng hạn như:
- Công suất của điều
hòa không phù hợp với thể tích của phòng (phòng quá rộng). Cái này là do lỗi của
bạn khi chọn mua điều hòa (hoặc lỗi của người tư vấn không am hiểu nên tư vấn
sai cho bạn). Cách tính công suất máy lạnh phù hợp với thể tích căn phòng được
chia sẻ ở bài viết này.
- Đồ dùng trong phòng
quá nhiều, nhiều đồ sinh nhiệt hoặc hấp thụ nhiệt cao (ví dụ máy tính, các loại
đèn sợi đốt, bàn ghế gỗ, bọc da, vật liệu làm bằng xốp, giấy, thùng cát tông,…)
- Tường căn phòng bị
ánh nắng mặt trời chiếu quá lâu sẽ tỏa ra rất nhiều nhiệt và lâu nguội cũng sẽ
làm căn phòng không thể mát. Phòng ngủ nhà bạn tôi có 1 mặt hướng Tây nên vào
những ngày oi bức mà Hà Nội lên đến 40 độ thì căn phòng đó y hệt cái lò sưởi,
điều hòa bật rất lâu cũng không thể làm mát căn phòng đó được vì vậy nó thường
xuyên phải ngủ ở phòng khách trong những ngày như vậy. Đến khổ.!
Những mánh khóe móc túi khách hàng phổ biến
Với những kiến thức cơ
bản ở trên thì phần nào bạn sẽ tránh được những thủ đoạn móc túi khách hàng phổ
biến của những thợ sửa máy lạnh vô lương tâm. Tuy nhiên nếu gặp phải những ca
khó thì bạn vẫn mất tiền như thường và đôi khi dù biết bị mất tiền cũng đành chịu
chứ không làm gì khác được.
Thủ đoạn 1
Ngay từ khi lắp đặt máy
lạnh cho bạn thì họ cũng không thiếu cách để “ăn tiền”, chẳng hạn như không bơm
đầy gas, sử dụng dây điện lõi nhôm chứ không phải dây lõi đồng, bán thêm phụ kiện
hoặc tính giá cao hơn để ăn chênh lệch…
Thực tế có rất nhiều
siêu thị điện máy chỉ bán máy chứ không bán phụ kiện nên thợ lắp điều hòa lợi dụng
mua phụ kiện “dởm” ở bên ngoài đến lắp cho khách. Khách hàng thì lại có thói
quen xin số điện thoại của thợ lắp điều hòa mới cho nhà mình để tiện cho việc bảo
dưỡng và sữa chữa sau này bởi vì dù sao họ cũng đang làm việc cho một siêu thị
điện máy lớn, có uy tín nên có thể tin tưởng được.
Nhưng cuộc đời không
như là mơ, rất nhiều thợ sửa điều hòa có tư duy chộp giật và họ sử dụng dây điện
lõi nhôm thay cho dây lõi đồng bởi vì dây lõi nhôm sẽ dễ bị ô xy hóa sau thời
gian sử dụng nên thường bị đứt ngầm dẫn đến máy lạnh không thể hoạt động. Khi
khách hàng gọi “thợ quen” đến thì thôi xong, nó phán thế nào thì là thế đó, xì
tiền ra là bệnh sẽ khỏi – chỉ có điều không biết khi nào bệnh cũ sẽ lại tái
phát?
Thủ đoạn 2
Dây diện 2/2.5 (sử dụng
cho điều hòa) mua bên ngoài giá lẻ khoảng 15-20k/mét nhưng có thể thợ lắp điều
hòa báo thành 25-30k/m để ăn chênh lệch.
Cũng như ống đồng, giá
trung bình khoảng 130k-150k/m nhưng thợ có thể báo lên 160k-170k/m.
Bạn thử tính xem, mỗi
loại vật tư báo giá chênh thêm 10-20k thì cũng ăn đủ rồi, ví dụ khoảng cách đường
ống dài 10m thì họ đã “ăn ngay” được ít nhất là 200k của bạn. Khi đó nó lắp
xong rồi, test thử ngon lành rồi chẳng nhẽ lại kêu đắt với rẻ?
Vậy nên hãy hỏi giá trước
để tránh bị chặt chém, nếu họ báo giá hợp lý thì làm không thì thôi.
Thủ đoạn 3
Thói quen của chúng ta
là cứ khi nào dùng thì mới gọi thợ đến bảo dưỡng cho nên cứ vào mùa nắng nóng
là dịch vụ sửa chữa bảo dưỡng điều hòa lại lên ngôi, gọi được thợ sửa điều hòa
khó hơn cả lên zời, phải hẹn lịch các kiểu. Cũng bởi vì thế mà giá bảo dưỡng điều
hòa nghiễm nhiên tăng thêm vài chục nghìn mà không khách hàng nào phàn nàn.
Giá bình thường chỉ từ
80-120k bỗng biến thành 150k-200k mà chúng ta vẫn rất vui vẻ, trong khi đó vì
đông khách và tranh thủ kiếm ăn theo mùa vụ nên họ cũng chạy sô như showbiz, vệ
sinh điều hòa nhanh nhanh chóng chóng để đi “kiếm” của khách khác. Với tinh thần,
thái độ làm việc như thế liệu có đảm bảo chất lượng?
Nếu điều hòa nhà bạn vẫn
hoạt động bình thường và chỉ gọi thợ đến để vệ sinh thì mánh khóe móc túi thường
thấy là “điều hòa thiếu gas phải bơm thêm”, hãy lưu ý theo hướng dẫn ở phần
trên.
Nếu điều hòa nhà bạn
không mát phải gọi thợ đến để kiểm tra và sửa chữa thì hãy theo hướng dẫn trên
để tự kiểm tra và loại trừ những nguyên nhân không thể. Sau đó mới gọi thợ đến
xem họ “phán” như thế nào để biết họ có phải là người có tâm hay không? Hỏi người
thân, bạn bè xem có quen ai bảo dưỡng điều hòa uy tín không thì gọi người đó.
Thủ đoạn 4
Thợ sửa điều hòa sau
khi kiểm tra phán rằng không mang đủ đồ nghề nên phải tháo điều hòa mang về kiểm
tra và sửa chữa tại nhà (hoặc tại công ty) thì bạn không nên để họ mang điều
hòa về. Cứ lấy một lý do nào đó như kiểu “tạm thời anh/chị cũng chưa có nhu cầu
sử dụng ngay nên thôi để khi khác, lúc nào rảnh thì anh/chị chủ động mang qua
chỗ em” rồi thanh toán phí kiểm tra (50-100k) để họ đi về.
Một khi bạn để họ mang
điều hòa về kiểm tra thì có trời mới biết họ làm gì với chiếc điều hòa của bạn.
Khi đó câu chuyện về giá chỉ đơn giản là một con số, sẽ có một lý do hợp lý nhất
kèm theo chi phí sửa chữa… không những bạn phải chờ đợi mà còn bị mất tiền ngu
trong khi không hiểu điều hòa bị làm sao?
Có thể nó bị bụi bẩn và
chỉ cần vệ sinh sạch sẽ xong là hoạt động bình thường nhưng một khi thợ sửa đã
mang về rồi thì nguyên nhân không bao giờ là như thế. Nói chung, bất kể là vấn
đề gì thì hãy yêu cầu họ xử lý nó ngay tại nhà của bạn, quên đồ thì về lấy chứ
có gì ghê gớm đâu. Đừng dại để họ tháo ra mang về (trừ khi thợ uy tín và tin tưởng
được).
Nguồn:
SuaChuaMayLanh.com
